 |
|
|
|
 |
|
 |
|
|
| Φιλοσοφία |
|
Στην τέχνη της βυζαντινής αγιογραφίας, τα χαρακτηριστικά των προσώπων και των πραγμάτων δεν υπακούν σε φυσικούς νόμους αλλά είναι μεταμορφωμένα από τη θεία χάρη! Δεν αναπαριστάται ο φθαρτός κόσμος που ζούμε αλλά τα αιώνια και επουράνια! Τα πρόσωπα των αγίων είναι φτιαγμένα με τέτοια τεχνοτροπία, ώστε να αναδεικνύουν την πνευματική εσωτερική τους κατάσταση. Τα χρώματα των εικόνων είναι αφύσικα. Μπορεί να δει κανείς κόκκινα άλογα ή μπλε βράχια ή μωβ πέτρες. Όλα αυτά για να μας παρουσιάσει μια άλλη υπερκόσμια διάσταση. Το μέγεθος των προσώπων και των πραγμάτων δεν εξαρτάται από το πόσο κοντά ή μακριά βρίσκονται από εμάς αλλά από το πόσο σπουδαία είναι. Ο χώρος είναι συμβολικός και δεν υπάρχουν πρόσωπα ή πράματα που να κρύβονται πίσω από άλλα. Το χρυσό φόντο συμβολίζει το αιθέριο χρυσάφι του θείου φωτός και την έλλειψη των τριών διαστάσεων. Το φως στην εικόνα, δεν είναι το φυσικό φως του ηλίου. Δεν προέρχεται από μια συγκεκριμένη εξωτερική πηγή, αλλά από τα ίδια τα πρόσωπα. Το πρόσωπο ή τα πρόσωπα των αγίων φωτίζονται κεντρικά και η ένταση του φωτός μειώνεται προς την περιφέρεια του προσώπου, όπου καταλήγει να είναι σκιά στο περίγραμμά του. Επίσης και ο χρόνος στη βυζαντινή τέχνη διαφοροποιείται και αλλοιώνεται. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενώνονται και όλα τα γεγονότα είναι διαχρονικά σαν να γίνονται συνέχεια.
Στην αναγεννησιακή τέχνη συμβαίνει το αντίθετο. Τα πάντα ακολουθούν τους φυσικούς νόμους και τελικά μοιάζουν με έναν κοινό πίνακα ζωγραφικής. Πρόσωπα αγίων που είναι κανονικά πορτραίτα και φυσικά τοπία σαν αυτά που βλέπουμε γύρω μας. Μια τέτοια εικόνα, με αυτήν την φιλοσοφία, δεν μπορεί να ταιριάζει σε έναν ορθόδοξο ναό ή και σε μια οικία.
Τελικά η βυζαντινή αγιογραφία είναι ένα ιερό λειτουργικό σκεύος και όχι απλά ένας θρησκευτικός πίνακας. Πολύ πετυχημένα ονομάσθηκε ως μια Αγία Γραφή για τους απλούς αγράμματους και ως μια οπτική θεολογία για τους εγγράμματους και τους ειδήμονες. Οι θείες εικόνες, απευθύνονται στις καρδιές των ανθρώπων και κάθε ψυχή η οποία θα ατενίσει τις θείες αυτές μορφές και παραστάσεις επιτυγχάνει την επικοινωνία μετά του Θεού και των αγίων του. Για αυτόν τον λόγο όλες οι εικόνες ζωγραφίζονται κατά μέτωπο ή σε στροφή της κεφαλής κατά τρία τέταρτα. Η κατά μέτωπο στάση βυθίζει το βλέμμα του αγίου στα μάτια του θεατή και του μεταδίδει την εσωτερική του κατάσταση. Παρόμοια γίνεται και με την στροφή κατά τρία τέταρτα. Στόχος της βυζαντινής εικονογραφίας είναι η επικοινωνία των αγίων με τον θεατή και το κάλεσμα σε μια σχέση αγάπης και κοινωνίας. Να σημειώσουμε πως καθένα από τα πρόσωπα των αγίων έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, γεγονός που δίνει στον πιστό την αίσθηση ότι αντικρίζει ένα πρόσωπο μοναδικό και ανεπανάληπτο.
Μπορούμε, επομένως, να αγιογραφούμε και να σεβόμαστε τις ιερές εικόνες, γιατί ο Χριστός ενσαρκώθηκε και αγίασε το ανθρώπινο σώμα και όλη την κτίση. Η προσκύνηση των ιερών εικόνων είναι μία ενσάρκωση του Λόγου. Εκείνος που προσκυνεί την εικόνα ενός αγίου, προσκυνεί την υπόστασή του αγίου σε αυτήν.
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
 |
|
|
|
